Tái cấu trúc chăn nuôi gia cầm: xu thế tất yếu

18
Th6

 Thách thức và cơ hội trong việc tái cấu trúc chăn nuôi gia cầm

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, ngành chăn nuôi gia cầm Việt Nam đang phải đối diện nhiều thách thức nghiêm trọng như : giá thành sản xuất cao, phụ thuộc nhập khẩu và biến động tiêu thụ. Việc tái cấu trúc ngành chăn nuôi gia cầm không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là hướng đi chiến lược giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo sự phát triển bền vững và chủ động thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Hiện trạng ngành chăn nuôi gia cầm Việt Nam

Theo thống kê năm 2024, tổng đàn gia cầm cả nước đạt 584,4 triệu con – mức cao nhất trong nhiều năm. Sản lượng thịt đạt 2,46 triệu tấn, trứng hơn 20 tỷ quả. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chi tới 200–300 triệu USD/năm để nhập khẩu 200.000–300.000 tấn thịt gà đông lạnh, tương đương 30% lượng tiêu thụ gà trắng nội địa.

Mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu thụ

Mặc dù sản lượng tăng, thị trường nội địa lại gặp khó khăn vì cung vượt cầu, đặc biệt với các sản phẩm như gà màu, trứng, vịt. Trong khi đó, sản lượng gà trắng lại giữ được hiệu quả kinh tế nhờ giá bán ổn định, chiếm khoảng 40% sản lượng thịt gà cả nước.

Từ năm 2022, tiêu dùng thịt gà tăng từ 29% lên 33%, trong khi thịt lợn giảm từ 53% xuống còn 48%. Tuy vậy, tỷ trọng nhập khẩu vẫn lớn và ảnh hưởng đến đầu ra trong nước.

Chuyển đổi tư duy: Từ sản xuất sang kinh tế gia cầm

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam, cho biết ngành đã trải qua 5 giai đoạn phát triển. Sau thời kỳ bứt phá 2011–2021, từ 2022 trở đi là giai đoạn tụt dốc với tình trạng “sản xuất không biết bán cho ai”.

Tái cấu trúc ngành chăn nuôi gia cầm
Tái cấu trúc ngành chăn nuôi gia cầm

Khủng hoảng do lệ thuộc và thiếu chiến lược

  • Giá thức ăn chăn nuôi tăng do phụ thuộc vào nhập khẩu
  • Thiếu chiến lược thị trường dẫn đến sản phẩm thừa nhưng không có đầu ra
  • Nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không đủ sức cạnh tranh với doanh nghiệp lớn

Kinh tế gia cầm: Phát triển theo chuỗi tích hợp

Cần chuyển từ tư duy sản lượng sang tư duy giá trị. Nghĩa là:

  • Giảm chi phí bằng chuỗi tích hợp từ giống – TĂCN – nuôi – giết mổ – chế biến – phân phối
  • Đáp ứng chính xác nhu cầu từng phân khúc thị trường

Thái Lan – Bài học điển hình về tái cấu trúc chăn nuôi gia cầm

Thái Lan xếp thứ 7 thế giới về sản lượng gà, nhưng đứng đầu về xuất khẩu thịt gà chế biến. Giá gà trắng chỉ 24.000–25.000đ/kg (thấp hơn Việt Nam 3.000–6.000đ) nhờ:

  • Áp dụng mô hình khép kín, tối ưu hóa mọi công đoạn
  • Xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, kiểm soát chất lượng từ trang trại đến bàn ăn
  • Mạnh tay đầu tư công nghệ chế biến sâu, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế

Đòn bẩy chiến lược: Chế biến sâu và công nghệ cao

Vì sao chế biến sâu là yếu tố sống còn?

  1. Điều tiết cung – cầu: Giảm áp lực dư thừa nội địa
  2. Tăng giá trị sản phẩm: Xuất khẩu sản phẩm đã qua chế biến có giá trị cao hơn nhiều lần hàng thô
  3. Thâm nhập thị trường cao cấp: Nhật, Hàn, EU yêu cầu tiêu chuẩn rất cao, buộc doanh nghiệp phải đầu tư chế biến hiện đại

Chế biến sâu, đòn bẩy chiến lược

Xây dựng hệ sinh thái ngành chăn nuôi gia cầm

Vai trò của doanh nghiệp lớn

  • Dẫn dắt chuỗi giá trị
  • Đầu tư vào giống, công nghệ, chế biến
  • Kết nối nông dân và Hợp tác xã

Vai trò của nhà nước

  • Ban hành chiến lược ngành tầm quốc gia
  • Hỗ trợ quy hoạch vùng an toàn dịch bệnh
  • Cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ vay vốn, xúc tiến thương mại

Vai trò của người chăn nuôi

Công nghệ số: Vũ khí nâng cao năng lực cạnh tranh

Ứng dụng các công nghệ hiện đại như:

  • IoT (Internet vạn vật): Giám sát điều kiện chăn nuôi, tăng năng suất
  • AI: Dự báo nhu cầu thị trường, tối ưu hóa sản xuất
  • Blockchain: Truy xuất nguồn gốc, minh bạch chất lượng
Công nghệ số trong tái cấu trúc ngành chăn nuôi

Chiến lược xuất khẩu bền vững

Hiện sản phẩm gia cầm Việt Nam đã vào nhiều thị trường như:

  • Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Hong Kong, EU, Úc, Lào, Campuchia, Myanmar

Tuy nhiên:

  • Chủ yếu xuất khẩu sản phẩm thô
  • Chưa có thương hiệu mạnh đại diện ngành hàng gia cầm Việt Nam

Cần:

  • Tăng cường quảng bá thương hiệu quốc gia
  • Xây dựng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận
  • Kết nối với hệ thống phân phối quốc tế

Kiến nghị giải pháp tổng thể cho việc tái cấu trúc ngành chăn nuôi gia cầm Việt Nam

  1. Tái cấu trúc toàn ngành: Từ giống, chăn nuôi, chế biến, thị trường
  2. Xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh cấp vùng/quốc gia
  3. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ chế biến sâu
  4. Tạo cơ chế tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp và hợp tác xã
  5. Xây dựng chương trình quốc gia về phát triển kinh tế gia cầm bền vững

Kết luận: Tái cấu trúc chăn nuôi gia cầm  – Con đường tất yếu

Ngành chăn nuôi gia cầm đang đứng trước bước ngoặt. Không thay đổi – sẽ tụt hậu. Tái cấu trúc không chỉ giải quyết vấn đề hiện tại mà còn là nền tảng để ngành phát triển trong 10–20 năm tới.

Bạn là nhà đầu tư, người chăn nuôi hay doanh nghiệp? Đừng đứng ngoài cuộc. Hãy tham gia vào chuỗi giá trị – nơi mỗi mắt xích đều tạo nên sức mạnh!

👉 Liên hệ ngay với Hiệp hội Gia cầm Việt Nam, các doanh nghiệp đầu ngành, tổ chức tín dụng và các chương trình liên kết của nhà nước để cùng kiến tạo tương lai ngành gia cầm Việt Nam!

Marketing department

Call
Zalo
Messenger